Wat doe je als je een nare opmerking hoort over mensen op de vlucht? Heb je altijd een antwoord klaar? Of zwijg je liever? Om je te helpen het gesprek aan te gaan, schreef Caritas in Vlaanderen een inspiratiegids vol tips.

Je herkent het vast: je bent op een feestje en plots gaat het gesprek over mensen op de vlucht. De meningen over dit onderwerp liggen soms ver uit elkaar. Wat doe je als je uitspraken hoort waarmee je het niet eens bent? Ga je het gesprek uit de weg? Of schiet je in de aanval en probeer je de ander te overtuigen?

Caritas in Vlaanderen maakte een gids die inspiratie geeft om het gesprek op een andere manier aan te pakken: Hoe ga je om met lastige vragen en opmerkingen over mensen op de vlucht. De makers gebruikten de inzichten van Other Talk, het Vlaamse zusje van OnMigration, over verbindend communiceren over migratie.

Door vrijwilligers
De tips komen recht uit de praktijk. De voorbije twee jaar gaf Joke Dillen van Caritas, die meewerkte aan de gids, workshops bij middenveldorganisaties die werken met mensen op de vlucht. “Tijdens die workshops lieten we vrijwilligers mee nadenken over hoe we het debat over migratie op een genuanceerde manier konden voeren. De tips in de gids komen dan ook vooral van de vrijwilligers zélf.”

De gids begint met een korte verkenning van de belangrijkste frames in het gesprek over migratie, zoals ‘de vijandige indringer’, ‘kosten-baten’ en ‘medemenselijkheid’. Dat geeft inzicht in het denkkader van jezelf en de ander. Ook wijst de gids erop dat de samenleving minder gepolariseerd is  op dit onderwerp dan velen denken: de meeste mensen zitten tussen de uitgesproken voor- en tegenstanders in.

Doorvragen en voorbeelden geven
Een van de tips is vervolgens om vooral door te vragen wat de ander bedoelt. Dan blijkt bijvoorbeeld dat achter een hard klinkende uitspraak over buitenlanders een gemis schuilgaat over vertrouwde contacten in de buurt. Een andere tip is om uitspraken – bijvoorbeeld over de kosten voor de samenleving – niet te lijf te gaan met feiten en cijfers, maar met persoonlijke verhalen – bijvoorbeeld over vluchtelingen die dolgraag aan het werk willen.

De gids is in de eerste plaats bedoeld voor vrijwilligers die werken met mensen op de vlucht. Maar hij is nuttig voor iedereen die wel eens met het thema migratie in aanraking komt.

De gids is gratis beschikbaar voor iedereen. Je kan hem hier downloaden.