Fijn, informatief, inspirerend: dat waren reacties op de vierde OnMigration Ontmoetingsdag in de Tolhuistuin in Amsterdam Noord. Zo’n veertig mensen namen deel aan een keuzemenu van korte workshops, gesprekken en colleges. Hieronder vatten we ze voor je samen, met links naar de presentaties, handouts en verdiepende informatie.
Volop nieuwe acties en initiatieven
Maar eerst blikken we vooruit naar het eindgesprek. Daarin deden deelnemers oproepen rond lopende campagnes, aankomende acties en frisse plannen. Zo kun je je nog aansluiten bij het bondgenootschap Stop de Asielwetten en bij een nieuw initiatief om een Brede Migratiebeweging van de grond te krijgen. Op 8 oktober kun je meedoen met de online sessie voorbij het zondebok-verhaal en op 10 oktober met de actie Dakloosheid Voorbij. En trainers van Thuis in Nederland zoeken geïnteresseerden voor een pilotproject. Onderaan dit bericht vind je de namen en rugnummers die bij deze initiatieven horen.
Samenleven met vluchtelingen: lessen van vijf burgerraadplegingen (door Mariken Gaanderse)
Wat is er nodig om goed samen te leven met vluchtelingen? Vijf gemeenten hebben deze vraag de afgelopen jaren in een online raadpleging voorgelegd aan hun inwoners. Mariken legde uit hoe deze raadplegingen tot stand kwamen en hoe de resultaten opvallende overeenkomsten laten zien. Wat kunnen gemeenten en maatschappelijke organisaties daarvan leren? Lees hier het opiniestuk in Trouw dat Otto Kamsteeg en Mark Beumer naar aanleiding van deze uitkomsten schreven.
Van tegen naar voor: positieve frames voor migratie (Mirjam Vossen)
Veel organisaties hebben de neiging om te praten over wat ze niet willen en waar ze tegen te zijn. Dat doet het goed voor de eigen achterban, maar minder voor het brede midden in de samenleving. Hoe buig je je boodschap om naar een positief verhaal? We deelden vijf tips, deels gebaseerd op onderzoek van Anat Shenker-Osorio. Bekijk voor meer inzichten onze webinar met deze inspirerende communicatie-expert. En hier vind je de handout vind je de handout van de presentatie.
Jonathan Haidt: Morele waarden van onszelf en de ander (Otto Kamsteeg)
We bespraken de morele waarden van Jonathan Haidt en probeerden die in een eerste oefening toe te passen op de communicatie over migratie. Eerder schreven we een blog over zijn werk, met een link naar zijn 18 minuten durende TedTalk, die een uitstekende kennismaking met zijn werk is. In de tweede blogpost over Haidt lees je over het voorbeeld van Californië en North-Carolina, die vanuit verschillende morele waarden steun verwerven voor zonne-energie.
Open Embassy: worst case scenario (Sandrine Lafay)
Wat als het slechtst mogelijke scenario werkelijkheid wordt? Dat verkenden we in deze workshop van Open Embassy. Denk bijvoorbeeld het uitsluiten van statushouders op de woningmarkt. In kleine groepjes dachten we na over positieve gevolgen of oplossingen die de situatie zoukunnen verbeteren of uitbuiten. Bijvoorbeeld een airbnb voor statushouders opzetten, of vrijwilligers te vinden die kamers aanbieden. De workshop was een fijne manier om in andere frames te gaan denken en alvast voorbereid te zijn op wat te doen bij slechte ‘uitkomsten’ van migratiebeleid.
Serious Game: Nederland Migratieland (Paul Driest)
Hoe zouden we kunnen zorgen dat er meer mensen uit Nederland vertrekken? Dat was een van de ‘omdenkvragen’ tijdens de sessie Nederland Migratieland. Deze serieus game heeft de vorm van een bordspel met vragen en opdrachten. Het doel is om mensen dieper na te laten denken over keuzes rond migratie – en de consequenties die dat heeft. Hier vind je de link naar de website.
Polarisatie begrijpen en doorbreken: leren van Bart Brandsma (Otto Kamsteeg)
Het polarisatiemodel van Bart Brandsma helpt om beter te begrijpen hoe spanningen tussen groepen ontstaan en zich ontwikkelen. We namen de vijf rollen door die in een polarisatiedynamiek zichtbaar worden. Daarnaast verkenden we de vier Gamechangers: handvatten die helpen om polarisatie te doorbreken en constructief richting te geven. Via de links vind je verdiepende artikelen die de afzonderlijke rollen en Gamechangers verder toelichten.
Anders praten over racisme met het kleur-klasse-narratief (Bruno Lautslager)
Rechtstreeks praten over racisme blijkt vaak averechts te werken. Mensen voelen zich al snel aangevallen en schieten in de verdediging. Communicatie-expert Anat Shenker-Osorio ontwikkelde een narratief dat wél werkt en daar oefenden we mee tijdens deze workshop. De kern is dat je ‘kleur’ wel benoemt, maar in de context van waarden die we – ongeacht onze kleur – samen delen. Hier vind je het werkblad Kleur-Klasse Verhaal om zelf aan de slag te gaan.
Omgaan met autoritaire persoonlijkheden in ons midden (Mariken Gaanderse)
Ongeveer een derde van de mensen heeft een diepgewortelde behoefte aan orde, eenheid en gelijkheid. In tijden van verandering of onzekerheid kunnen hun autoritaire reflexen naar boven komen. Hoe kun je daarmee omgaan? We bespraken een aantal tips. Een ervan is om mensen niet te pushen tot meer tolerantie, maar te bouwen aan verhalen van verbondenheid en saamhorigheid benadrukken. Hier is een link naar een artikel over dit onderwerp op onze website.
Hoe kom ik met mijn mening in de media (Mirjam Vossen)
Een goed opiniestuk verrijkt het debat. Maar hoe formuleer je een duidelijke mening? En hoe bied je het aan aan een redactie? Een goed opiniestuk biedt een nieuw gezichtspunt, heeft een actuele nieuwshaak, neemt duidelijk stelling, en vertelt wat er moet veranderen. Daar proefden we aan tijdens een korte oefening. Je vindt hier de link naar de training ‘Hoe kom ik met mijn opinie in de krant?’
De vier gespreksvelden van William Isaacs (Otto Kamsteeg)
In het gesprek over migratie is het soms handig je te realiseren wat voor type gesprek je aan het voeren bent en hoe je invloed uit kunt oefenen om het gesprek een stap verder te brengen .William Isaacs ontwikkelde een model dat je daarbij kan helpen. Van conversatie (laten we het samen niet te ingewikkeld maken), naar discussie (schermen met feiten en met wie er gelijk heeft) naar dialoog (op zoek naar antwoorden op een gedeeld vraagstuk) met als bonus de flow waar je in terecht kunt komen samen. Op deze pagina kun je meer lezen over deze vier gespreksvelden.
Deep Canvassing: een echt gesprek over migratie (Bruno Lautslager)
Deep Canvassing is een aanpak waarbij je zonder oordeel luistert naar de ander. Dat gebeurt door langs de deuren te gaan en met onbekenden in gesprek te gaan over thema’s als migratie. In deze workshop van Deep Canvassing Nederland proefden we aan de techniek, die bewezen effectief is om vooroordelen te verminderen en mensen aan het denken te zetten over hun standpunten. Wil je meer weten over Deep Canvassing – of zelf leren om het gesprek te voeren? Kijk op deepcanvassing.nl/events voor aankomende trainingen en bijeenkomsten. En hier vind je de link naar ons webinar over dit thema.
Boze burgers: hoe organiseer je een goed proces? (Mariken Gaanderse)
We verkenden hoe organisaties – van de Pauluskerk tot het COA – constructief kunnen omgaan met boosheid en wantrouwen. Uit voorbeelden bleek dat vertrouwenspersonen uit de doelgroepen zelf cruciaal zijn. Zij voeren het gesprek binnen hun eigen community en bouwen bruggen.
In Kampen werkte een bewonerscommissie/klankbordgroep goed, net als goede bereikbaarheid en snelle actie-reactieprotocollen om vragen en geruchten snel te adresseren. Ook helpt het om met korte, afgebakende pilots te werken en na 100 dagen te evalueren of je stopt, bijstelt of opschaalt. Even belangrijk: geef ruimte aan zorgen én aan boosheid in een veilige setting, zodat mensen die zich gehoord voelen.
Wat níet helpt, is lukraak compensatiegeld uitdelen – een les uit het aardbevingsgebied in Groningen. Dat versterkt de vertrouwensband niet. Beter zijn concrete transparante tegenprestaties (buurtfonds met duidelijke besteding, blijvende voorzieningen van COA) of “dromenpotjes” waarin wensen van de buurt worden gerealiseerd.
Zet onrust, orde en eenheid centraal in je verhaal en spreek het midden aan. Zo organiseerde de Pauluskerk tours met handhavers en politie, waardoor wederzijds begrip en vertrouwen groeide. Gemengde groepsactiviteiten bleken ook goed te werken: samen iets doen verlaagt spanning: kortom: nabijheid, transparantie, co-creatie en korte feedbacklussen lijken het verschil te maken.
Tot slot: acties en initiatieven
Op 8 oktober kun je meedoen aan het online evenement ‘Hoopvolle gesprekken: samen voorbij de zondebok’ van Deep Canvassing Nederland en De Goede Zaak. Leer hoe je antwoord kan bieden op het zondebok-verhaal. Aanmelden kan via deze link.
Op 10 oktober is de landelijke actiedag Dakloosheid Voorbij, met huiskamers voor morgen door heel Nederland. Meer informatie via dakloosheidvoorbij.nl en Wies Maas: wiesmaas@pauluskerkrotterdam.nl
Meer dan 115 organisaties sloten zich al aan bij het bondgenootschap Stop de Asielwetten. Via deze link lees je meer en teken je de petitie. Meer informatie: robin@askv.nl
Een aantal initiatiefnemers werkt aan het creëren van een brede migratiebeweging, met een constructief migratie-narratief. Gemotiveerde mensen en organisaties zijn welkom om aan te haken en mee te denken. Neem contact op met Jeroen Corduwener: jeroen@oxfamnovib.nl
Thuis in Nederland zet zich in voor het bevorderen van integratie tussen groepen in de samenleving. Trainers Esther Janssen en Hadi Estanboli komen graag in contact met gemeenten of andere organisaties die belangstelling hebben voor een pilot-project. Esther Janssen: 06-25560818, ejanssen@culture-inc.com. Hadi Estanboli: 06-82457000.
