In de serie Migrant Voice laten we uiteenlopende mensen met migratie-ervaring aan het woord. Deze keer een bijdrage van Marten Bos, trainer en supervisor op gebied van diversiteit en inclusie.

Marten Bos: ”In de jaren ’80 stapte ik als vrijwilliger binnen bij het ’Komitee Marokkaanse WAO-slachtoffers’ aan de 1e Helmerstraat Amsterdam. Ik had geen idee hoe dit de rest van mijn leven zou beïnvloeden. Dankzij deze zelforganisatie van eerste generatie Marokkaanse mannen ben ik de wereld heel anders gaan zien. Ik werd me bewust van mijn beperkte, Nederlandse, witte kijk op de wereld. Ook ervoer ik steeds meer de invloed van mijn eigen ‘dubbele migratie’: van Friesland naar Amsterdam, en van de ene naar de andere maatschappelijke klasse.

In die tijd ontdekte ik ook hoe verliefd zijn echt voelt. Ik werd verliefd op een man en realiseerde me hoe ik mezelf daarin voor de gek had gehouden. Mijn ‘coming out’ deelde ik onder andere met Dwizi Amenzou, de ongekroonde directeur van het Komitee: “Wat vind je ervan dat ik homo ben?” Zijn reactie was oprecht, warm en onvergetelijk: “Voor ons ben je gewoon Marten.”

Hebben we een afspraak?
Ik voelde me vaak meer thuis binnen de Marokkaanse gemeenschap dan in Amsterdam. Amsterdamse vrienden vroegen me: ‘hebben we een afspraak?’ als ik spontaan langskwam – iets wat ik gewend was in Bolsward. Of ze zeiden: ‘we gaan nu eten, kun je later terugkomen?’ in plaats van: ‘we gaan eten, schuif aan’. Ik denk dat er bij ons thuis maar weinig momenten waren dat we alleen met ons gezin aan tafel zaten. Meestal was er een oom of tante of een ander familielid. Dan ging er van elke gehaktbal een stukje af, zodat iedereen iets had. Delen. Dat deden we bijvoorbeeld ook met de snijboonmolen. Die hadden we samen met drie of vier gezinnen, want: “Waarom zou je allemaal een eigen snijboonmolen moeten hebben?”

Binnen de Marokkaanse gemeenschap ben ik gesteund en heb ik op podia gestaan. We hebben samen gedemonstreerd en gegeten. Bij een Iftar mocht ik van het Marokkaanse netwerk van de politie een oorkonde ontvangen voor mijn werk. Vrienden noemen me als Fries ‘de Berber (Amazigh) van Nederland’. Mij bewust worden van mijn migratieachtergrond, komend uit een groot gezin (9 kinderen), heeft me vaak een bijzonder warm thuisgevoel gegeven in de Marokkaanse gemeenschap.”

Over Marten Bos (1955)
Als professional en als vrijwilliger is Marten al jaren actief op gebied van diversiteit en inclusie. Dit leidde tot het boek ‘Coaching en Diversiteit’ (2010) en de methodiek ‘De Kracht van het Verschil’, waarmee hij samen met Bureau Vie de jaarlijkse D.I.G. Inspiratieweek organiseert.
Marten werkt in Oost Europa, de Balkanlanden en in Nederland als trainer, coach, Gestalt therapeut en supervisor. Hij faciliteert de Tweedaagse ‘De Kracht van het Meervoudige Verhaal, publiceert in vakbladen en schreef mee aan het boek ‘Diversiteit in de Samenleving’. Marten was een van de geïnterviewden voor de Inclusie Marathon (2021) en schreef hij voor het IHLIA het levensverhaal van de feminist en organisatiesocioloog Twie Tjoa.
Marten begon zijn loopbaan als (jeugd)hulpverlener, onder andere in begeleid wonen voor Marokkaanse jongens, de drugshulpverlening en een jeugdgevangenis. Als seniortrainer werkte hij bij VluchtelingenWerk Nederland en als vrijwilliger was hij actief bij onder andere het Marokkaanse WAO Komitee, COC Amsterdam en ‘Alle Kleuren Oost’.

 

Jorrit Hoekstra: ‘Marten is te veelzijdig om een label op te plakken’ 
“Marten is de belichaming van integratie als two-way-street”, zoals de Rijksuniversiteit Groningen, een van onze netwerkpartners, het noemt.  Hoe kunnen wij van migrantengemeenschappen verwachten zich te interesseren in ‘de Nederlandse cultuur’ als wij ons niet interesseren in die van hen?
Martens verhaal doet mij ook denken aan de uitspraak van Koningin Maxima in 2007: “Nederland is veel te veelzijdig om in één cliché te vatten.” En dat geldt ook voor Marten zelf: te veelzijdig om een label op te plakken. Hij is niet alleen Fries, Amsterdammer, homo en ‘berber’; beoordeel een boek niet op zijn kaft.
Marten wijst ons ook op de lange geschiedenis van (informele) zelforganisatie door migrantengemeenschappen. Een ontwikkeling die wij vanuit OnMigration met Migrants Voice van harte ondersteunen en met veel interesse volgen!”